Muziek voor de overtocht

Het volledige werk van een van de meest bekroonde en geprezen dichters van zijn generatie voor het eerst in een monumentale uitgave bijeen Stefan Hertmans heeft zich in de afgelopen dertig jaar bewezen als een dichter die niet alleen een groot en consistent oeuvre op zijn naam heeft staan, maar ook een ontwikkeling heeft doorgemaakt in zijn werk naar een steeds vrijere, lossere manier van kijken. Voor harmonie en onbekommerdheid moeten we niet in het universum van Stefan Hertmans' poëzie zijn. Ze wordt beheerst door wat hij zelf ooit in een nawoord bij Maurice Gilliams 'vitale melancholie' noemde: een grote aandacht voor de zintuiglijke wereld met al haar details, als tegengewicht voor de abstractie. De eerste, nog nooit eerder uitgegeven, gedichten uit deze verzamelbundel stammen uit 1975, de dichter was toen vierentwintig jaar. Daar is al te zien hoe Hertmans de werkelijkheid benadert: via beelden en observaties. Het persoonlijke aspect is in de loop van zijn oeuvre gegroeid, waar het eerst alleen in kiem aanwezig was. De gedichten vloeien wat betekenis betreft en vorm steeds verder uit, zoals Hertmans schrijft in een vroeg, tot nu toe ongepubliceerd gedicht: 'Een druppel bloed fonkelt / Steeds sterker / Op de kleine woordwoestijnen.' Muziek voor de overtocht is een prachtig overzicht van het werk van een dichter die nog steeds volop in beweging is.