Het groene gezicht

Het innerlijke pad tot bevrijding, kleurrijk beschreven door middel van een veelheid aan personen, die elk een deel van Meyrink’s filosofie verbeelden. Plaats van handeling is het Amsterdam van rond 1920. Middenin de Eerste Wereldoorlog geeft Gustav Meyrink in Het groene gezicht een vooruitblik op de toestanden zoals die zich in de jaren na die oorlog zouden gaan ontwikkelen. Meyrink plaatst zijn verhaal in het naoorlogse Amsterdam, een tumultueuze stad, die hij op fascinerende wijze beschrijft. Zijn schildering van de toenmalige bruisende Jordaan is onovertroffen en zal door de hedendaagse lezer met een zekere weemoed worden herkend. Maar ook laat Meyrink ons de sfeer proeven van de voorname buitenplaatsen in het Gooi, waar gefortuneerde landgoedeigenaren zich verliezen in bespiegelingen over het menselijke gedrag en het menselijke lot. Centraal in het boek staat de mysterieuze figuur van Chidher, de eeuwig groene, de onsterfelijke, bekend uit vele Arabische, Perzische, Syrische, Ethiopische en joodse sagen. Chidher is altijd en overal ter wereld onderweg om mensen die in nood verkeren en die zijn hulp verdienen, op beslissende levensmomenten de helpende hand te reiken. Dat ervaren ook de hoofdfiguren van het boek, die elk een bepaald aspect van Meyrinks filosofie en van zijn boodschap vertegenwoordigen. De lezer verkrijgt hierdoor inzicht in de problematiek van leven en dood en in de diepere zin van het menselijke bestaan: het mysterie van het oplossen van de tweevoudigheid van zijn bestaan. Het werk eindigt met een apocalyptische beschrijving van de verwoesting van de verdorven stad Amsterdam, die door een alles vernietigende storm met de grond gelijk wordt gemaakt. Maar temidden van dood en ondergang heeft een bloeiend appelboompje zich staande weten te houden, én de liefde die twee mensen vereent – als symbool van Chidher, het eeuwig terugkerende leven.