Gulden vrijheid?

'Eendracht maakt macht', was het devies van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Die eendracht, onmisbaar in de geldverslindende strijd tegen Spanje, was echter niet vanzelfsprekend, zo blijkt uit de opstelling van de Friezen.

Zij stelden hun eigen belang boven het algemeen belang, niet alleen op grond van de herwonnen Friese Vrijheid, maar ook uit onmacht. Nergens waren de regenten zo krachteloos wat betreft belastingheffing als in Friesland. De achterstand in de Friese betalingen aan de oorlogskas van de Republiek werd hierdoor onaanvaardbaar groot.

Hotso Spanninga beschrijft hoe de Staten-Generaal in een ultieme poging het weerspannige gewest tot de orde te roepen, in 1635 de Raad van State naar Leeuwarden stuurden. Anderhalf jaar lang probeerde deze Raad de Friezen tot betaling te dwingen. Bestuurlijke hervormingen moesten de losgeslagen politieke cultuur beteugelen om ook voor de toekomst werkbare verhoudingen tussen Friesland en zijn bondgenoten te scheppen.