Griekenland

Het moderne Griekenland kent een bewogen geschiedenis. Haar link met de klassieke Oudheid en haar strategische ligging gaven het in de 19e en 20e eeuw een buitenproportionele plek op het wereldtoneel. Westerse intellectuelen projecteerden een ideaalbeeld op de nog jonge natie, terwijl grote mogendheden Griekenland als een vitale regio zagen voor hun eigen geopolitieke belangen. Meer dan eens werd het land daarmee ongewild een speelbal binnen internationale conflicten, zoals in WO II of tijdens de Koude Oorlog. Tegelijkertijd worstelde 'bakermat' Griekenland met die hooggespannen externe verwachtingen en met de sterke afhankelijkheid van achtereenvolgens Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en de Europese Unie.

Historicus Patrick Gouw behandelt in zijn hoorcollege de geschiedenis van het moderne Griekenland vanaf de Griekse onafhankelijkheidsoorlog tegen het Ottomaanse rijk in 1821 tot nu.

Inhoud

College 1. ‘Vrijheid of Dood’. De Griekse Onafhankelijkheidsoorlog (1821-1832)
H1. Griekenland. Een inleiding
H2. Voorgeschiedenis. Griekenland onder de Tourkokratía en het opkomende nationalisme in de Griekse diàspora
H3. In opstand. Oorsprong en ontwikkeling van de revolte
H4. Winst en verlies. Militair succes op de Peloponnesos en conflicten binnen de opstand
H5. Hulp van buiten. De ‘filhelleense beweging’ en de rol van de Europese grootmachten
H6. Onafhankelijk. De eerste jaren van het nieuwe Koninkrijk Griekenland

College 2. Van Grote Idee naar Grote Catastrofe (1832-1923)
H7. Op eigen benen. De jonge natiestaat en het ontstaan van de Megali Idea
H8. Transformatie en opstand. De Kretenzische kwestie en de opkomst van staatsman Eleftherios Venizelos
H9. Omwenteling en euforie. De Balkan-oorlogen (1912-1913)
H10. Verdeeld voorwaarts. Het Nationale Schisma en Griekenland in de Eerste Wereldoorlog
H11. Megali Idea voltooid? Venizelos en de vredesconferentie van Parijs (1919)
H12. Een tikkende tijdbom? De verhoudingen tussen christenen en moslims in Klein-Azië na de Balkan-oorlogen en WOI
H13. Het paradijs verloren. De Grote Brand van Smyrna en het einde van de Megali Idea
H14. Op drift. De gedwongen Grieks-Turkse bevolkingsuitwisseling na het verdrag van Lausanne en de impact op het moderne Griekenland

College 3. Tussen klassieke bakermat en Europees zorgenkind (1923-heden)
H15. Nieuw begin. Griekenland na de Klein-Aziatische Catastrofe en in het interbellum (1923-1936)
H16. Fascistische dictatuur of onbegrepen leider? Het regime van Ioánnis Metaxás (1936-1941)
H17. Verwoesting en verzet. Griekenland onder Italiaanse, Bulgaarse en Duitse bezetting (1941-1944)
H18. Verdeelde natie. De Griekse Burgeroorlog en de politieke strijd tussen links en rechts (1944-1949)
H19. Koude Oorlog. Griekenland als strijdtoneel van ideologieën (1949 – 1967)
H20. Het verdeelde eiland. Griekse tragedie op Cyprus
H21. Terug bij af. De dictatuur van de Junta (1967 – 1974)
H22. Buitenbeentje binnenboord. Griekenland en Europa, een haat-liefde verhouding (1974-heden)
H23. What’s in a name. De Macedonische kwestie in historisch en politiek perspectief
H24. Eeuwige vijanden? Geschiedenis en actualiteit van de Grieks-Turkse betrekkingen
H25. Tot besluit. Modern Griekenland, een historisch belaste maar succesvolle natiestaat?