Een stad vol lezers

Aan het eind van de negentiende eeuw voltrok zich niets minder dan een revolutie. Was het lezen van literaire, opiniërende en informatieve boeken, tijdschriften en kranten in 1850 voorbehouden aan een smalle bovenlaag, binnen een halve eeuw veranderde dit fundamenteel. Meer mensen dan ooit kwamen in aanraking met drukwerk en konden kennisnemen van het literair erfgoed, zich mengen in de discussies van de dag en door zelfstudie hopen op een betere toekomst. Tegelijkertijd werden politieke en levensbeschouwelijke bewegingen zich bewust van de mogelijkheden om via eigen bibliotheken, kranten en tijdschriften hun visie op de samenleving uit te dragen. Wie de negentiende-eeuwse lezers waren en welke boeken ze lazen, is nauwelijks bekend. Lazen ze flodderromans of literaire meesterwerken, vooral stichtelijke werken of ook pikante verhalen en wat waren de toenmalige bestsellers? Hoe kwamen deze lezers aan hun boeken? In Een stad vol lezers onderzoekt Boudien de Vries de Haarlemse leescultuur en schetst tegelijkertijd een beeld van de negentiende-eeuwse Nederlandse lezer. Boudien de Vries is universitair hoofddocent Sociale Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.