Door de straten der Sleutelstad...

De schim van de dichter Piet Paaltjens waart nog steeds door Leiden. Zijn bundel Snikken en grimlachjes is springlevend gebleven. Ook van zijn schepper, de student Frans HaverSchmidt, zijn nog vele negentiende-eeuwse sporen terug te vinden. Een wandeling en een korte fietstocht voeren langs locaties die een rol speelden in het leven van Paaltjens, HaverSchmidt, hun vrienden en hun voorgangers als Hildebrand en Klikspaan. HaverSchmidt (1835-1894) was een actieve en sociaal begaafde theologiestudent; zijn alter ego Piet Paaltjens belichaamt zijn tegenbeeld: een bleke, zwaarmoedige jongen. In Paaltjens’ gedichten is de Sleutelstad de veilige enclave in de boze buitenwereld, zoals zij dat ook was voor HaverSchmidt, die zich met verve in het studentenleven stortte. Ook al telt de stad tegenwoordig veel meer dan veertigduizend inwoners, gaan de stadspoorten ’s avonds niet meer dicht en raast het verkeer af en aan: in Leiden zijn nog voldoende historische plaatsen te bezoeken die de wereld van HaverSchmidt en Paaltjens doen herleven. Peter van Zonneveld doceert Nederlandse literatuur aan de Universiteit Leiden, in het bijzonder die van de negentiende eeuw. Hij publiceert onder meer over Nicolaas Beets, Willem Bilderdijk en de Indische letterkunde. In 2005 verscheen van zijn hand Terug naar Leiden en Oegstgeest.