Bron van meerwaarde

Eerder onderzoek (vooral uit Duitsland) heeft al aangetoond dat ondernemingsraden positieve economische effecten bewerkstelligen. Dit proefschrift laat zien op welke wijze dat gebeurt en aan welke voorwaarden een OR daartoe moet voldoen. Het onderzoek is gebaseerd op een uitgebreide literatuurstudie en op acht intensieve case studies naar besluitvormingsprocessen waarin de OR overtuigend aan de organisatieresultaten wist bij te dragen. Opbrengst van het onderzoek is een theorie die bestaat uit drie kanalen die gebruikt worden voor de economische impact en vier condities die de OR daarbij nodig heeft. Het eerste kanaal berust op de inbreng van nieuwe informatie en oplossingen waarover de OR dankzij zijn kennis van en contacten met de werkvloer beschikt; deze informatie is nieuw voor het management en kan leiden tot economische verbeteringen. Het tweede kanaal betreft het creëren van acceptatie onder de medewerkers voor managementplannen, waardoor de effectiviteit van de plannen wordt gewaarborgd. In het derde kanaal corrigeert en blokkeert de OR managementgedrag dat niet in het belang van de onderneming is. De drie kanalen verschillen onderling wat betreft de condities die noodzakelijk zijn om elk kanaal effectief te benutten. Deze condities zijn Macht (in subtiele en harde varianten), Legitimiteit (in de perceptie van de bestuurder, zijn superieuren en medewerkers), Urgentie (gewicht van het belang en tijdsdruk) en Complementariteit. De laatste conditie vormt een toevoeging op een bestaand model en drukt uit dat de OR een leemte aan managementzijde (iets wat men niet kan, wil, ziet) dient op te vullen om in staat te zijn tot positieve economische effecten. Het onderzoek heeft belangwekkende implicaties voor de praktijk van ondernemingsraden en bestuurders, maar biedt ook de basis voor vervolgonderzoek. Jan Ekke Wigboldus is trainer en adviseur van ondernemingsraden en schreef diverse boeken en artikelen over arbeidsverhoudingen, ondernemingsraden en corporate governance.