Nederland & de slavernij

In 2013 wordt herdacht dat Nederland 150 jaar geleden de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen afschafte. In dit luisterboek hoort u over de Nederlandse rol in de trans-Atlantische slavenhandel: de grootste gedwongen migratie uit de wereldgeschiedenis. Hoe was het opkopen, vervoeren en tewerkstellen van de slaven georganiseerd? Hoe functioneerde het slavernijsysteem op de plantages? En waarom schafte Nederland pas in 1863 de slavernij af?

Inhoud
Deel 1: 250 jaar Nederlandse slavernij (door Prof. dr. Gert Oostindie)
Twaalf miljoen Afrikanen werden tussen 1500 en 1866 als slaven naar de 'Nieuwe Wereld' verscheept, voorouders van generaties Afro-Amerikanen die in slavernij werden gehouden.
Wat maakt de Atlantische slavenhandel en de slavernij in de Amerika's uniek in de wereldgeschiedenis? Wat was de rol van Nederland in dit, vanuit ons hedendaagse perspectief, zo beschamende verleden? Oostindie vertelt over de achtergronden, organisatie, omvang, winstgevendheid en gevolgen van slavenhandel en slavernij, de rechtvaardigingen en bestrijding ervan, en de uiteindelijke afschaffing.

Deel 2: Het leven in slavernij (door Dr. Aspha Bijnaar)
In dit college belicht Bijnaar aan de hand van het levensverhaal van een jonge vrouw uit Suriname het leven in de slavernij in zijn vele facetten. Daarbij maakt ze een vergelijking met Curaçau.
Wat was een plantage en wat gebeurde daar precies? Hoe zag het leven eruit in de stad, waar praktisch geen plantages waren? De 'slavenmaatschappijen' kenden vooral witte slavenhouders, waarbinnen echter ook een aantal zwarten en 'gekleurden' slaven hielden. Wat was de status van deze vrijen precies? Hoe zag hun leven eruit? In het leven in slavernij draaide alles om relaties: zwart versus wit, slaaf versus vrij en alle gradaties daartussenin.

Deel 3: Verzet tegen slavernij (door Prof. dr. Alex van Stipriaan)
Van de eerste tot de laatste dag van de slavernij hebben mensen in Suriname en op de Antilliaanse eilanden zich ertegen verzet. Op alle mogelijke manieren. Dat is eigenlijk heel bijzonder, omdat de mogelijkheid dat het systeem zou verdwijnen pas na zo'n twee eeuwen in zicht kwam. Ook in Nederland heeft er protest tegen de slavernij geklonken, zij het in omvang niet te vergelijken met bijvoorbeeld de anti-slavernijbeweging in Engeland. Pas in 1863 was het zover. Vijftien jaar na Frankrijk en een generatie later dan Engeland. Waarom zo laat? En waarom lukte het toch niet de slavendrijvers te verjagen?

Deel 4: Emancipatie, en toem? (door Dr. Valika Smeulders)
In dit laatste college komt aan bod onder welke omstandigheden de vrijgelatenen hun leven opbouwen en vertelt Smeulders hoe sindsdien met het slavernijverleden wordt omgegaan.
Tweeënenhalve eeuw duurt de slavernij in Nederlands koloniaal gebied. En dan, vanaf 1 juli 1863, zijn de mensen die gedurende lange periode slaven waren, ineens vrij. Maar zijn daarmee alle inwoners van het Koninkrijk der Nederlanden ook gelijk? Wat is, voor diverse nazaten, de erfenis van de koloniale slavernij?