Indië verloren, rampspoed geboren

Op 17 augustus 1945 werd in het toenmalige Batavia de Republiek Indonesië uitgeroepen. Nederland was toen al ruim driehonderd jaar aanwezig in de Indonesische archipel en men sprak liefkozend over 'ons Indië'. In werkelijkheid bestond de eenheidsstaat Nederlands-Indië pas sinds het begin van de twintigste eeuw. Nauwelijks had gouverneur-generaal Van Heutsz het centraal gezag gevestigd of in Nederland groeide de vrees dit trotse koloniale bezit weer kwijt te raken. Niet van binnenuit, maar van buitenaf dreigde gevaar. Tegen deze achtergrond schreef jonkheer Sandberg in 1914 de brochure Indië verloren, rampspoed geboren. Onder dezelfde titel belicht journalist Frans Glissenaar deze permanente angst van de koloniale mogendheid Nederland om haar Indië te verliezen, de opkomst van het Indonesische nationalisme, de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd (1945-1949) en de pijnlijke nasleep van het conflict.