Dode zielen

In tsaristisch Rusland werden grootgrondbezitters maar eenmaal per drie jaar aan een telling en opgave van lijfeigenen voor de belasting onderworpen. Gentlemanoplichter Tsjitsjikov beseft dat de namen van de in de tussentijd overleden lijfeigenen daardoor geld waard zijn en dat hij er zelfs een hypotheek op kan nemen, mits hij ze te pakken krijgt. Roofkapitalisme en hypotheekzwendel avant la lettre dus: een geniale satire op de kleinheid van de mens. Wie anders dan Gogol zou hebben kunnen bedenken dat een landeigenaar de prijs van zijn dode timmerman opdrijft omdat die zijn vak zo goed verstond?