Byzantium

De rijke geschiedenis en cultuur van het Byzantijnse rijk, ook wel Oost-Romeinse rijk genoemd, is voor velen onbekend terrein. Ten onrechte, want deze geschiedenis is minstens zo boeiend als die van het bekendere West-Romeinse imperium. In zijn hoorcollege besteedt Hein van Dolen ruime aandacht aan de vele facetten van dit keizerrijk dat meer dan 11 eeuwen heeft bestaan, zoals de geschiedenis, de godsdienst, de literatuur en de kunst.

Die lange geschiedenis vangt aan bij de stichting van de stad door keizer Constantijn in 330 en duurt tot en met de val van Constantinopel op 29 mei 1453, waarbij sultan Mehmed de stad omdoopt in Istanbul. In deze 11 eeuwen hebben 88 keizers en keizerinnen geregeerd, waarvan enkele befaamde geleerden waren.

Een groot deel van de bevolking was geletterd en de literatuur werd naarstig beoefend. Ook nam de kunst een zeer hoge vlucht, zoals met de iconen.

Geloof was voor de Byzantijnen een wezenlijk onderdeel van hun cultuur. Om dat geloof is door de keizers en de bevolking vaak bloeddorstig gestreden.

Een synopsis en presentatie van het hoorcollege Byzantium wordt als pdf-bestand meegeleverd.

Dit hoorcollege is georganiseerd in samenwerking met HOVO Amsterdam.

Inhoud
College 1: Geschiedenis
Hoofdstuk 1. Wat voorafging aan de stichting door Constantijn de Grote
Hoofdstuk 2. Optreden Constantijn de Grote (306-337)
Hoofdstuk 3. Opvolgers van Constantijn de Grote (337-363)
Hoofdstuk 4. Dynastie van Theodosius (363-450)
Hoofdstuk 5. De eeuw van Justinianus de Grote (527-610)
Hoofdstuk 6. De dynastie van Heraclius (610-717)
Hoofdstuk 7. Het eerste deel van het gouden tijdperk (867 tot 969)
Hoofdstuk 8. Het tweede deel van het gouden tijdperk (969 tot 1056)
Hoofdstuk 9. De grote ramp van Manzikert in 1071
Hoofdstuk 10. De dynastie der Komnenen (1081-1185)
Hoofdstuk 11. De vierde kruistocht (1201-1204) en de gevolgen
Hoofdstuk 12. De dynastie van de Palaiologen (1259-1449)
Hoofdstuk 13. De ondergang op 29 mei 1453

College 2: Godsdienst
Hoofdstuk 14. Inleiding op de Byzantijnse godsdienst
Hoofdstuk 15. Concilie van Nicea (325)
Hoofdstuk 16. De opkomst van Byzantijnse monniken en kloosters
Hoofdstuk 17. Concilie van Efese (430-431)
Hoofdstuk 18. De eeuw van het iconoclasme (726-843)
Hoofdstuk 19. Het schisma van Photios (863)
Hoofdstuk 20. Het grote schisma (1045) en de gevolgen
Hoofdstuk 21. Het concilie Ferrara – Florence (1438-1439)
Hoofdstuk 22. De relatie met de Islam

College 3: Literatuur
Hoofdstuk 23. Ontwikkeling van de taal en literaire genres
Hoofdstuk 24. Theologie
Hoofdstuk 25. Geschiedschrijving
Hoofdstuk 26. Romans
Hoofdstuk 27. Poëzie en muziek

College 4: Kunst
Hoofdstuk 28. Inleiding op de Byzantijnse kunst
Hoofdstuk 29. Iconen
Hoofdstuk 30. De Hagia Sophia
Hoofdstuk 31. Maria-iconen en afbeeldingen van de kruisiging